Bevolkingsonderzoek Toegankelijker Maken
Het RIVM-Centrum voor Bevolkingsonderzoek (CvB) regisseert en coördineert de bevolkingsonderzoeken die door de overheid worden aangeboden. Doel is om ernstige ziekten vroegtijdig op te sporen en sterfte te voorkomen. Daarbij is het uitgangspunt dat burgers een geïnformeerde keuze maken om wel of niet deel te nemen. Echter, uit recent onderzoek blijkt dat 24,5% van de Nederlandse bevolking onvoldoende of beperkte gezondheidsvaardigheden heeft. Deze groep heeft moeite met het begrijpen en gebruiken van gezondheidsinformatie, wat hen belemmert in het maken van een geïnformeerde keuze over deelname aan bevolkingsonderzoeken.
Gezien het belang van deze onderzoeken voor de vroege opsporing van aandoeningen zoals baarmoederhalskanker, borstkanker en darmkanker, is het van groot belang om deze groep effectief te ondersteunen in het maken van geïnformeerde beslissingen over deelname.
“Het was een genoegen om met Neurofied samen te werken tijdens ons project. Het team heeft in de afgelopen maanden een scala aan gedragsinterventies ontwikkeld en daarmee waardevolle inzichten voor ons project geleverd. Gedurende het hele traject heeft het team zich volledig ingezet om ons werk en onze doelgroep beter te begrijpen. Het resultaat was een uitgebreid document met een scala aan nudge-interventies die we kunnen gaan gebruiken.
Wat de samenwerking met Neurofied positief maakte, was hun grote expertise in het vakgebied, het snelle schakelen en de flexibiliteit. De positieve houding gedurende het hele traject werd zeer gewaardeerd. Bovendien waardeerden we hun bereidheid om bij te dragen, zelfs buiten de directe opdracht.“
– Karin Honig (Programma Manager bij RIVM-CvB)
Situatie
In dit kader heeft het RIVM-CvB Neurofied benaderd voor een samenwerking m.b.t. bevolkingsonderzoek toegankelijker maken. Het doel van deze samenwerking was om de barrières voor geïnformeerde besluitvorming bij mensen met lage gezondheidsvaardigheden te identificeren en concrete gedragsinterventies te ontwikkelen die hen ondersteunen in het maken van een geïnformeerde keuze over deelname aan de drie bevolkingsonderzoeken.
Gedurende een periode van vier maanden heeft het team van Neurofied intensief samengewerkt met het RIVM-CvB, wat geresulteerd heeft in een scala aan concrete gedragsinterventies die potentieel ingezet kunnen worden. Deze interventies variëren van eenvoudige nudges in de uitnodigingsbrief tot complexere systeeminterventies in de bevolkingsonderzoeken voor borstkanker, baarmoederhalskanker en darmkanker.
Aanpak
1. Een solide fundament: Literatuuronderzoek
Om een gedegen basis te leggen voor onze aanpak, voerden we samen met de projectgroep van het RIVM-CvB een literatuuronderzoek uit. We bestudeerden de wetenschappelijke literatuur om de barrières, promotoren en effectiviteit van gedragsinterventies bij het proces van besluitvorming over deelname aan de bevolkingsonderzoeken te identificeren. Deze analyse vormde de basis voor onze verdere stappen.
2. Analyse en categorisatie met COM-B-methodologie
Met de verzamelde inzichten uit het literatuuronderzoek analyseerden en categoriseerden we de barrières en promotoren met behulp van de COM-B methodologie (Capability, Opportunity, Motivation – Behaviour). Deze methodologie bood een gestructureerd kader om inzicht te krijgen in de onderliggende oorzaken van de problemen die de doelgroep ondervindt bij het maken van geïnformeerde beslissingen. Door de verschillende aspecten van het besluitvormingsproces te begrijpen, konden we gerichter interventies ontwikkelen om de doelgroep te ondersteunen.
3. Besluitvormingsproces en gedragsstrategieën
We brachten de barrières en promotoren in elke fase van het besluitvormingsproces in kaart. Met deze informatie ontwikkelden we gerichte gedragsstrategieën om de besluitvorming van de doelgroep te ondersteunen en te verbeteren. Zo ontstonden er verschillende strategieën, zoals het verduidelijken van complexe medische termen, het benadrukken van de voordelen van deelname aan bevolkingsonderzoeken en het aanbieden van persoonlijke begeleiding tijdens het besluitvormingsproces.
4. Uitwerking van gedragsinterventies
Op basis van de ontwikkelde gedragsstrategieën, werkten we een scala aan concrete interventies uit, gericht op specifieke barrières en promotoren die de doelgroep ervaart bij het maken van een keuze over deelname aan bevolkingsonderzoeken. Deze interventies omvatten zowel eenvoudige nudges als complexere systeeminterventies. Voorbeelden van interventies zijn het gebruik van visuele hulpmiddelen om de relevantie van bevolkingsonderzoeken te benadrukken, het aanbieden van goed getimede reminders, en het versimpelen van de structuur en inhoud van de brochures en uitnodigingsbrieven.
5. Prioritering en aanpassing van interventievoorstellen
De interventievoorstellen werden geprioriteerd en aangepast op basis van feedback van de projectgroep en stuurgroep, bestaande uit communicatieadviseurs, projectleiders, onderzoekers en programmacoördinatoren van de verschillende bevolkingsonderzoeken. Hierdoor konden we effectieve en haalbare voorstellen aanbieden, afgestemd op de specifieke behoeften en capaciteiten van de doelgroep. Deze samenwerking zorgde voor een brede acceptatie van de voorgestelde interventies en een gedeelde visie op het verbeteren van de geïnformeerde besluitvorming bij mensen met lage gezondheidsvaardigheden.
6. Uitwerking en onderbouwing van interventievoorstellen
Tot slot werden de interventievoorstellen verder uitgewerkt en voorzien van heldere implementatiestappen. Ze zijn onderbouwd aan de hand van de gebruikte gedragsveranderingstechnieken en ondersteunend empirisch onderzoek, wat resulteerde in een uitgebreid plan voor het implementeren van de interventies en het verbeteren van de geïnformeerde besluitvorming bij de doelgroep met lage gezondheidsvaardigheden. Het plan omvatte zowel korte- als lange-termijn doelstellingen en aanbevelingen voor toekomstige evaluatie en bijsturing van de interventies.
Resultaten en volgende stappen
De samenwerking tussen Neurofied en RIVM-CvB heeft geleid tot een reeks gedragsinterventies die mensen met lage gezondheidsvaardigheden ondersteunen in het maken van geïnformeerde beslissingen over deelname aan bevolkingsonderzoeken. Hoewel deze interventies nog niet in de praktijk zijn gebracht, vormen zij een belangrijke stap richting verbetering van gezondheidscommunicatie voor deze doelgroep. De volgende stap is het testen en valideren van de potentieel meest succesvolle interventies bij de doelgroep, voordat ze mogelijk geïmplementeerd kunnen worden.
Dit project illustreert de kracht van een gedragswetenschappelijke benadering bij het oplossen van complexe uitdagingen op het gebied van gezondheidszorg. Door intensieve samenwerking en het combineren van wetenschappelijke inzichten met praktische ervaring, hebben we samen met het RIVM-CvB een aanbod van gedragsinterventies ontwikkeld. Deze interventies zijn ontworpen met het potentieel om een beter aanbod voor mensen met lage gezondheidsvaardigheden te kunnen realiseren in de toekomst.
Wilt u duurzame verandering zien?
Benut de wetenschap van brein en gedragsinzichten.
Deel uw context en uitdagingen met ons in een kosteloos consult van 60 minuten. U krijgt bruikbare gedragsinzichten en interventies op maat, die vervolgens kunnen worden omgezet in een uitgebreid voorstel.
