Barnum Effect: De reden waarom we onze horoscopen geloven

“Een van de onderzoeken toonde aan dat meer dan 90% van de Amerikanen hun sterrenbeelden kent. Meer dan 50% van hen leest hun horoscopen en gelooft ook in de adviezen in de beschrijvingen.”

Barnum Effect, ook bekend als het Forer-Effect, is het psychologische fenomeen dat verklaart waarom mensen geloven in gegeneraliseerde persoonlijkheidsbeschrijvingen alsof het nauwkeurige beschrijvingen zijn van hun unieke persoonlijkheid. Simpel gezegd, Barnum effect verwijst naar onze neiging om te denken dat de informatie over onze persoonlijkheden over ons gaat, ongeacht de generaliseerbaarheid ervan.

Dit effect is van cruciaal belang bij het verklaren van de onderliggende mechanismen van onze neiging om paranormale overtuigingen en praktijken zoals horoscopen, waarzeggerij en online persoonlijkheidstests te accepteren. Zoals hierboven vermeld, gelooft meer dan 50% van de Amerikaanse bevolking in de beschrijvingen van hun horoscoop. Of het nu gaat om het geloof in horoscopen of persoonlijkheidstesten. Ik weet zeker dat we allemaal op een bepaald moment in ons leven geneigd zijn voor dit effect te vallen.

Geschiedenis van het Barnum Effect

Velen van ons zijn waarschijnlijk bekend met de naam Barnum uit de beroemde film The Greatest Showman on Earth. De hoofdpersoon Barnum overtuigde mensen om te denken dat hij hen zelfs beter begrijpt dan zijzelf door dit effect te gebruiken.

De naam Barnum komt van de Amerikaanse showman P.T. Barnum die in de 19e eeuw leefde en beroemd werd met de uitdrukking: “Elke minuut wordt er een sukkel geboren.” Hoewel het niet zeker is of hij deze zin echt heeft gezegd, verwijst het naar de neiging van mensen om goedgelovig te zijn en om zichzelf graag algemene, ingrijpende beschrijvingen toe te schrijven.

Wetenschappelijk verleden van het Barnum-Effect

Het Barnum-Effect, als een cognitieve vooringenomenheid, werd in 1948 ontdekt door de psycholoog Bertram Forer toen hij een experiment uitvoerde over de drogreden van persoonlijke validatie. In zijn onderzoek kregen de studenten van Forer een persoonlijkheidstest en werd verteld dat elk onderzoek afzonderlijk zou worden beoordeeld en door Forer zelf van feedback zou worden voorzien. Forer gaf hen echter dezelfde feedback met een paragraaf vol met zeer algemene uitspraken zonder hen hiervan op de hoogte te stellen. Hij gebruikte zinnen als:

• Je bent vaak kritisch op jezelf.
• Veiligheid is een van uw belangrijkste doelen in het leven.
• Soms heb je ernstige twijfels of je de juiste beslissing hebt genomen.

Nadat de studenten hun feedback hadden ontvangen, beoordelen ze de nauwkeurigheid van hun profielen op een schaal van 0 (slecht) tot 5 (perfect). De algemene resultaten toonden aan dat de gemiddelde nauwkeurigheid score 4,3 van de 5 was. Zo beschouwden bijna alle studenten de feedback van Forer als nauwkeurige beschrijvingen van hun unieke persoonlijkheid. Forer concludeerde dat de resultaten konden worden toegeschreven aan onze neiging om goedgelovig te zijn en bevestigde het zogenaamde Pollyanna-principe, dat ik in de volgende paragrafen uitgebreid zal noemen.

Werking Principes van het Barnum-Effect

Aangezien dit effect profiteert van onze goedgelovigheid, die misschien van invloed is bij het nemen van levensveranderende beslissingen, is het belangrijk om te leren hoe dit effect in principe werkt.

Voorkeur voor Likeability

Allereerst zijn wij, als nederige mensen, geneigd om te geloven in positieve uitspraken over onszelf. We beschouwen ze vooral als nauwkeurige voorspellingen als deze uitspraken een referentie bevatten voor een wenselijke toekomstige gebeurtenis. Het is simpelweg omdat de positieve beschrijvingen die we aan onszelf toeschrijven ons ego voeden. Niet om onbeleefd te zijn, maar we houden wel van de positieve bijvoeglijke naamwoorden waardoor we ons gevleid voelen. Dus accepteren we ze automatisch als waarheden.

We hebben een voorbeeld voor je. Hieronder vind je twee persoonlijkheidsbeschrijvingen. Ik zou graag willen dat je degene kiest die het beste bij je persoonlijkheid past.

1. Je bent een zeer slechte luisteraar en je neemt andere mensen niet serieus als ze een idee hebben.
2. Je bent een onafhankelijke denker die graag out of the box denkt bij het oplossen van problemen.

Ik geloof dat je de tweede beschrijving hebt gekozen; een onafhankelijke denker. Dit komt omdat waarschijnlijk de meesten van ons er gewoon de voorkeur aan gaven om de tweede persoonlijkheid kwaliteit meer te hebben. Zo werkt onze redenering ook bij het omgaan met horoscopen en persoonlijkheidstesten; we houden van de meest sympathieke.

Dan is de vraag: waarom geven we de voorkeur aan sociaal wenselijke eigenschappen, en hoe helpt het ons? Door onszelf af te schilderen met deze positieve eigenschappen, willen we beter geïntegreerd worden in de samenleving en onderdeel worden van een sociale groep. Dit is een aangeboren instinct dat ons heeft geholpen ons aan te passen aan de steeds veranderende levensomstandigheden sinds het begin van onze geschiedenis.

Voorkeur voor herkenbaarheid

Ten tweede zijn we van nature geneigd om informatie die we in verband kunnen brengen met onszelf te gebruiken en te koppelen aan onze dagelijkse gebeurtenissen. Met andere woorden, we geloven in de informatie die aan onze verwachtingen voldoet, terwijl we de delen negeren die dat niet doen. Op deze manier beschouwen we de algemeen geschreven beschrijvingen als uniek en schrijven we de passende onderdelen toe aan onze levenservaringen. Omdat we het niet-passende deel min of meer negeren, vergeten we ze en concentreren we ons meer op de herkenbare delen.

Mijn horoscoop zegt bijvoorbeeld dat: Vandaag is de dag dat ik productief zal zijn en veel zal bereiken in mijn werk. Is het niet geweldig? Dit is precies wat ik wilde horen en nodig had als motivatie om mijn opdrachten uit te voeren, zoals het schrijven van dit artikel nu … Dit is waarom ik me volledig kan inleven in dit stukje informatie en geloof dat het zal uitkomen.

Pollyanna-principle

Een ander psychologisch fenomeen dat de werkingsprincipes van het Barnum-effect verklaart, is het Pollyanna-principe (ook bekend als de positiviteit bias). Deze vooringenomenheid is de neiging van mensen om prettige gebeurtenissen nauwkeuriger te onthouden dan negatieve. Het is logisch, toch? Waarom zou iemand zich dingen willen herinneren waardoor hij zich ongelukkig of onaangenaam voelt? We houden eigenlijk van gelukkige herinneringen als we ze herinneren. Het is hetzelfde idee in het geval van het Barnum-effect; we geven de voorkeur aan de positieve beschrijvingen die aan onszelf worden toegeschreven. Dit is de reden waarom Forer (1948) ook dacht dat deze twee vooroordelen waarschijnlijk elkaars aanwezigheid in onze besluitvorming zouden verklaren.

Barnum-verklaringen

Barnum-effect manifesteert zich als reactie op uitspraken die de Barnum-verklaringen worden genoemd. Deze uitspraken zijn voor iedereen vaag en alomvattend in hun formulering, maar op de een of andere manier lijken ze specifiek te zijn wanneer individuen ze lezen. Deze verklaringen worden ook zeer geaccepteerd omdat meestal wat erin staat van toepassing is op de meerderheid. Met andere woorden, hoewel we denken dat ze speciaal voor ons zijn, als je analyseert wat ze eigenlijk zeggen, kunnen de Barnum-verklaringen voor iedereen worden geschreven.

De schrijvers van horoscoop beschrijvingen en mediums gebruiken deze uitspraken om hun proefpersonen op hun gemak te stellen en ontvankelijker te maken voor de informatie die ze willen overbrengen. Hieronder vindt u de lijst met enkele Barnum-verklaringen.

Voorbeelden van Barnum-verklaringen

• U heeft veel onbenutte capaciteit die u nog niet in uw voordeel heeft gebruikt.
• Iets waar je op hebt gewacht zal binnenkort gebeuren en je zult je zelfverzekerder voelen.
• Er zijn zoveel mensen om je heen die wachten tot je je ogen opent en ze vindt.
• Je analyseert jezelf kritisch in je taken.
• Je bent vaak heel goed in het compenseren van je zwakheden.
• Eerlijkheid is voor jou een kernwaarde.

Voorbeelden van Barnum-effect

Er zijn verschillende aspecten die het Barnum-effect ons leven beïnvloedt. Van de manier waarop we ervoor kiezen om onze sociale mediaplatforms te gebruiken tot dingen die we willen lezen en leren. Ik zal in de volgende paragrafen twee van de meest voorkomende gevallen bespreken waarin we voor deze vooringenomenheid vallen.

Barnum-effect in astrologie, magie en waarzeggerij

Horoscopen bestaan ​​al minstens 2000 jaar. Sindsdien lezen we graag over sterrenbeelden en maken er interpretaties over. Velen van ons zijn waarschijnlijk een keer in ons leven bij een waarzegger, handpalm lezer of paranormaal begaafde geweest. Een van de belangrijkste redenen achter onze acceptatie van pseudowetenschappen is onder andere, zoals vermeld, het Barnum-effect. We kunnen dus zeggen dat de schrijvers van horoscoop beschrijvingen, waarzeggers en goochelaars behoorlijke meesters zijn in het begrijpen van de menselijke psychologie en het toepassen van de principes van het Barnum-effect in hun interpretaties.

Een belangrijk concept om in deze zin te vermelden is de praktijk van koud lezen. Koud lezen houdt in dat de beoefenaars van pseudowetenschap veel meer over hun onderwerp weten dan de proefpersonen over zichzelf weten. Deze praktijk is koud lezen omdat de beoefenaars hun gissingen baseren zonder enige voorkennis over hun onderwerp te verwerven. Een voorbeeld van zo’n koud lezen zou zijn: “Je hebt veel energie bij het omgaan met problemen die je in je leven tegenkomt. U bent zich echter nog niet bewust van uw capaciteit. Ik raad je aan om wat tijd te geven om deze kant van jezelf te ontdekken en je zult zien wat ik bedoel.” Zoals je kunt zien, was wat ik zojuist zei heel algemeen en van toepassing op veel situaties voor veel mensen.

Koude lezers zijn ook zeer goede lezers van de lichaamstaal en gebaren van hun onderwerp. Ze weten op een stiekeme manier heel veel informatie over iemands leven en ervaringen te verzamelen. Vervolgens construeren ze hun gissingen veilig en gebruiken ze personalisatie zodat de proefpersonen ze serieus nemen en de voorspellingen kiezen die zich in de toekomst kunnen voordoen. Dit is hoe dergelijke praktijken werken en de werkingsprincipes van het Barnum-effect gebruiken.

Barnum-effect in social-media platforms

Social media platforms zoals Spotify en Netflix maken ook gebruik van dit effect als het gaat om het beheren van de ervaring van hun gebruikers. Deze platforms passen informatie voor hun gebruikers aan en presenteren deze aan hen op de manier die zij willen zien. Met andere woorden, ze personaliseren hun inhoud voor hun gebruikers. Zowel Spotify als Netflix hebben bijvoorbeeld het gedeelte ‘aanbevolen voor jou’ op hun hoofdpagina. Beide websites creëren geautomatiseerde inhoud op basis van eerdere voorkeuren van de gebruiker. Wanneer we echter de speciale inhoud voor u op een meer aangepaste manier gepresenteerd zien, worden we automatisch geprikkeld om te geloven dat ze met de hand zijn uitgekozen. Dan is het natuurlijk waarschijnlijker dat we naar de aanbevelingen van hun platforms luisteren en kijken…

Zoals je hieronder kunt zien, maakt Spotify een ‘Uniquely yours’-sectie met lijsten met je topnummers van het afgelopen jaar en hits die je steeds herhaalde. Op deze manier zorgt Spotify ervoor dat de applicatie meer op maat wordt ervaren en gebruikt het het Barnum-effect in hun voordeel om gebruikers bezoeken te vergroten.

Net als Spotify geldt hetzelfde voor Netflix. Zoals we weten, e-mailt Netflix graag filmsuggesties die relevant zijn voor elk van hun abonnees. Ze zeggen vaak: “Je vindt je top films op Netflix.” Hoewel er waarschijnlijk honderden anderen zijn die zeer vergelijkbare film aanbevelingen van Netflix hebben ontvangen, trappen we nog steeds in de truc en kijken we naar de gepersonaliseerde filmsectie die ‘speciaal voor ons’ is gemaakt. Desalniettemin houden we toch van de informatie die is afgestemd op onze voorkeuren, toch?

Hoe het Barnum-effect te vermijden?

Hoe leuk het ook klinkt, het Barnum-effect heeft ook een duistere kant gezien de impact op onze besluitvorming en redenering. Als u enkele manieren kent om het effect zo veel mogelijk te vermijden, kan dit u op de lange termijn helpen.

Bewustwording en scepsis vergroten voor situaties waarin het Barnum-effect optreedt.

Bewust zijn van de aanwezigheid van deze vooringenomenheid in ons dagelijks leven is de eerste stap bij het minimaliseren van de rol ervan in onze besluitvorming. Door dit te doen, kunnen we leren sceptisch te worden wanneer we feedback over onszelf krijgen. Het zou helpen om goedgelovigheid te voorkomen en te voorkomen dat we spontane en niet doordachte beslissingen nemen.

Waakzaam blijven en naar bewijs zoeken wanneer u Barnum-verklaringen identificeert.

Waarschijnlijk zijn velen van ons zich ervan bewust dat een goede beoordeling van onze persoonlijkheid de analyse op feiten moet baseren. We hebben echter nog steeds de neiging om te geloven dat een willekeurige waarzegger of een BuzzFeed-quiz ons beter kent dan wie dan ook. Houd er echter altijd rekening mee dat, hoewel het misschien leuk is om tests in een tijdschrift te doen en een waarzegger te raadplegen, deze bronnen vaak geen wetenschappelijke basis hebben en hun formulering breed gestructureerd is om iedereen en iedereen te bereiken.

Belangrijkste leerpunten

• Het Barnum-effect verklaart onze neiging om te geloven in gegeneraliseerde persoonlijkheidsbeschrijvingen en deze te beschouwen als nauwkeurige beschrijvingen van onszelf.
• We geloven natuurlijk liever in positieve uitspraken over onszelf, vooral als ze een referentie bevatten voor een wenselijke toekomstige gebeurtenis.
• We zijn geneigd om informatie die we kunnen relateren te nemen en te verbinden met onze dagelijkse gebeurtenissen. Met andere woorden, we geloven in wat overeenkomt met onze verwachtingen, terwijl we de onderdelen negeren die dat niet doen.
• Het Pollyanna-principle (ook bekend als de positiviteit bias) is de neiging van mensen om prettige gebeurtenissen nauwkeuriger te onthouden dan negatieve.
• De praktijk van koud lezen maakt gebruik van de principes van het Barnum-effect. De beoefenaars van koud lezen baseren hun gissingen zonder enige voorkennis over hun onderwerp te verwerven.
• Barnum-verklaringen zijn vaag en alomvattend voor iedereen in hun formulering. Dit is de reden waarom ze zeer worden geaccepteerd door de meerderheid.
• Spotify en Netflix gebruiken ook het Barnum-effect bij het beheren van hun gebruikerservaring. Ze passen informatie aan en presenteren deze aan de klant op de manier die ze willen zien.

Referenties

Campion, N. (2016). Astrology and popular religion in the modern west: Prophecy, cosmology and the new age movement. Routledge.

Decision Lab. (2021, February 10). Why Do We Believe Our Horoscopes? Retrieved February 25, 2021, from https://thedecisionlab.com/biases/barnum-effect/?utm_term=&utm_campaign=Behavioral%2BEconomics%2B%28Expand%29&utm_medium=ppc&utm_source=adwords&hsa_kw=&hsa_ver=3&hsa_src=g&hsa_mt=b&hsa_cam=1439949510&hsa_tgt=dsa-19959388920&hsa_ad=287121110298&hsa_net=adwords&hsa_grp=56973578094&hsa_acc=8441935193&gclid=CjwKCAiAgJWABhArEiwAmNVTB27EWZJQqhunP2ydyi-M_TwN3dWyi2ZiWo3E4fezkbBSvHEh3gF-7RoCIdQQAvD_BwE

Forer, B. R. (1949). The fallacy of personal validation: a classroom demonstration of gullibility. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 44(1), 118.

Gearon, M. (2018, August 26). Cognitive Biases — The Barnum Effect [Web log post]. Retrieved from https://michaelgearon.medium.com/cognitive-biases-the-barnum-effect-b051e7b8e029

Jain, E., & Mukerjee, A. Barnum Effect: Influence of Social Desirability, Base Rate and Personalization.

Kotamarthi, P. (2020, December 05). The science behind the Barnum effect. Retrieved February 25, 2021, from https://thedecisionlab.com/insights/business/the-science-behind-the-barnum-effect/Vohs, K. D. (2016, August 1). Barnum Effect. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/science/Barnum-Effect

Wil je meer leren over de toepassing van brein en gedrag inzichten in management, HR, groei en innovatie? Lees dan onze blog!

Over Neurofied

Neurofied is een management consulting en training bedrijf gespecialiseerd in Brein en Gedrag. Wij helpen teams en organisaties met het designen, implementeren en optimaliseren van hun verandermanagement, digitale transformatie, learning & development, customer journey en meer o.b.v. brein en gedrag inzichten.

Sinds 2018 hebben wij 1500+ professionals getraind en met 50+ teams samengewerkt van bedrijven als ABN AMRO, Tesla, Calvin Klein en Adidas. We zijn ook frequente sprekers op universiteiten en congressen.

Als je kansen ziet om samen te werken,  stuur ons hier een bericht.